Το γεφύρι της Πλάκας

«Βουλιάζει» στην αδιαφορία και την εγκατάλειψη

(άρθρο, πριν από 15 χρόνια....)
11/2/2001

Το περίφημο γεφύρι της Πλάκας, ένα απ' τα αριστουργήματα της λαϊκής γεφυροποιίας, άρχισε να καταρρέει. «Ο,τι δεν κατάφερε ο χρόνος το καταφέρνει σήμερα η αδιαφορία», γράφει το περιοδικό «Πύρρος», που δημοσίευσε (τεύχος 2, Δεκέμβρης 2000) φωτογραφίες με το γκρεμισμένο κομμάτι του γεφυριού.

Από την επίσκεψη μου στο γεφύρι τον Φεβρουάριο 2004

«Το αφήσανε να πέφτει», γράφει ο Σπύρος Ι. Μαντάς -που μελέτησε 600 γεφύρια στην Ηπειρο- ενώ σημειώνει ότι το μονότοξο γεφύρι είναι το «πιο εντυπωσιακό μνημείο του είδους σε ολόκληρη τη Βαλκανική».
«Κάποιοι, συνεχίζει ο Σπ. Μαντάς, δύσκολα εντυπωσιάζονται από συγκρίσεις τέτοιων ειδών με τέτοια συμπεράσματα. Το δυστύχημα είναι ότι πως αυτοί οι... κάποιοι είναι ακριβώς εκείνοι που μας κυβερνούν, αυτοί που αποφασίζουν για λογαριασμό μας με άλλοθι μια εθιμοτυπική πια εξουσιοδότηση. Προσανατολισμένοι διαφορετικά στο μυαλό, στην αισθητική, τελικά στην όλη νοοτροπία, ιεραρχούν ανάποδα τα πιστεύω, τις αρχές, τις ευαισθησίες μας. Και βέβαια, ούτε στην περίπτωση του Γεφυριού της Πλάκας ο οδυνηρός πια αυτός κανόνας μπόρεσε να γνωρίσει εξαίρεση. Το πρόβλημα που κλήθηκαν να λύσουν εδώ οι κάθε λογής αρμόδιοι, ήταν: να κατασκευάσουν το φράγμα της ΔΕΗ στα Τζουμέρκα βουλιάζοντας το γεφύρι και κάποια ακόμα κτίσματα που τα 'παμε μνημεία ή να αφήσουν να χαθούν τα τόσα... αντισταθμιστικά, όπως τα είπανε, οφέλη;

Ο αγώνας παίχτηκε σε υψηλά, σε ανώτερα επίπεδα εξουσίας. Από τη μια μεριά το υπουργείο Ανάπτυξης, από το άλλη το υπουργείο Πολιτισμού - στη χώρα μας αντίπαλοι! Με το πρώτο συμπαρατάχτηκαν, φυσικά η ΔΕΗ και αφύσικα το Εργατικό Κέντρο Αρτας. Το δεύτερο, το υπουργείο Πολιτισμού, ακολούθησαν όλοι σχεδόν οι τοπικοί, και όχι μόνο, φορείς: Πανηπειρωτική, Σύλλογος Προστασίας Αραχθου, Δήμοι, Αδελφότητες ξενιτεμένων και το - κυριότερο - ο πολύς ο κόσμος.

Υπήρξαν βέβαια και εκείνοι - ανώτερες κρατικές υπηρεσίες στην Ηπειρο - που, θέλοντας να μην εκτεθούν, άργησαν να πάρουν θέση. Εκδηλώθηκαν μόλις η υπόθεση πήρε να γέρνει προς το υπουργείο Πολιτισμού, όταν ένα από τα όργανά του, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, απέρριψε την προμελέτη χωροθέτησης του έργου (πρακτικό 9/13-3-1997). Ελα όμως που δύο μήνες αργότερα - είχε μεσολαβήσει η επίσκεψη του πρωθυπουργού στα Γιάννενα - το ίδιο... πομπώδες στο όνομα, όργανο αποφάσιζε ακριβώς τα αντίθετα. Τώρα, λέει, ενέκρινε τη χωροθέτηση και απλά πρότεινε τη... μεταφορά (!) των μνημείων (πρακτικό 17/29-5-1997). Το ρόλο του αχθοφόρου θα αναλάμβανε η φυσική αυτουργός της καταστροφής, η ΔΕΗ, τάζοντας μάλιστα με θράσος και δημιουργία σχετικού μουσείου. Γνωστή πρακτική σε επίπεδα εξουσίας: Πρώτα κτυπάς και ύστερα μυθοποιείς το θύμα σου, εξασφαλίζοντας άφεση αμαρτιών... Και φτάνουμε στο 2001, μερικά χρόνια δηλαδή αργότερα από τον... σικέ, όπως αποδείχτηκε αγώνα. Αποτέλεσμα; Ούτε το έργο ξεκίνησε, όπως οι ισχυροί ξιπάζονταν τότε - «... θα δημιουργήσουμε τα δικά μας μνημεία»! - αλλά και ούτε η απόφαση μεταφοράς του γεφυριού ανακλήθηκε. Συνέπεια: το Γεφύρι της Πλάκας δε βουλιάζει σήμερα στη λίμνη της ΔΕΗ, αλλά στην εγκατάλειψη και την αδιαφορία που επιβλήθηκε άνωθεν, θαρρείς εκδικητικά. Η κατάρρευση είναι πλέον ζήτημα χρόνου!»

31 Ιανουαρίου 2015

31 Ιανουαρίου 2015

31 Ιανουαρίου 2015

31 Ιανουαρίου 2015

Η Πλάκα βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αρτας - Ιωαννίνων και απέχει περίπου 45 χιλιόμετρα απ' τις πρωτεύουσές τους.Το γεφύρι της Πλάκας, πάνω απ' τα νερά του Αραχθου ποταμού, κτίστηκε πριν από 135 χρόνια απ' Κώστα Μπέκα, τον ξακουστό κιοπρουλή της εποχής («κιοπρού» στα τούρκικα σημαίνει γέφυρα και κιοπρουλήδες ονομάστηκαν οι γεφυράδες). Παραδόθηκε το Σεπτέμβρη του 1866 και στο παρελθόν το υπουργείο Πολιτισμού είχε ανακηρύξει το γεφύρι σε «διατηρητέο μνημείο χρήζον ιδιαιτέρας προστασίας» (ΦΕΚ 162/Β/2.3.1971 και ΦΕΚ 621/Β/22.8.1972).


Η Πλάκα είναι συνδεμένη με σημαντικά ιστορικά γεγονότα στον αγώνα κατά των Τούρκων. Ιδιαίτερα γνωστή όμως έγινε η Πλάκα απ' τη σύσκεψη το Φλεβάρη του 1944, όπου υπογράφτηκε (29.2.1944) η ομώνυμη συμφωνία. Οσοι συμμετείχαν δέχτηκαν «την πρόταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ περί τελειωτικής καταπαύσεως των εχθροπραξιών μεταξύ των δυνάμεων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ», με σκοπό «την ολοκληρωτική και απερίσπαστον διεξαγωγή του Εθνικού Αγώνος εναντίον των κατακτητών και των οργάνων τους, τη συμβολή εις την επιτυχία του Συμμαχικού Αγώνος, την απελευθέρωση της Ελλάδος και την κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών...».

Το εσωτερικό του ήταν πραγματικό αχούρι, όταν το επισκέφθηκα το 2004.

Συμπέρασμα: Η παροιμιώδης νεοελληνική αδιαφορία κατάφερε ότι δεν κατάφεραν οι γερμανικές βόμβες! Ένα μεγάλο μπράδο λοιπόν!

Πηγή, εφημερίδα ''Ριζοσπάστης'' 11/2/2001

Κωνσταντίνος Πέγκος